ไขควง ถือเป็นเครื่องมือช่างพื้นฐานที่มีติดบ้านแทบทุกบ้าน ใช้สำหรับขันและคลายสกรูเพื่อถอดหรือประกอบเครื่องใช้ต่างๆ ทั้งอุปกรณ์ไฟฟ้า เฟอร์นิเจอร์ ประตู หน้าต่าง โคมไฟ และอื่นๆ อีกมากมาย โดยหัวไขควงนั้นมีหลายขนาดแตกต่างกันไป เพื่อรองรับการใช้งานกับหัวสกรูที่มีหลากหลายเช่นกัน ถึงแม้ว่าไขควงจะเป็นเครื่องมือที่ใช้งานง่าย แต่ก็ยังมีหลายคนใช้งานไม่ถูกวิธี ทำให้เครื่องมือเสียหาย วันนี้ LTP จึงจะมาแนะนำวิธีการใช้งานไขควง รวมถึงวิธีดูแลรักษาที่ช่วยให้ไขควงมีอายุการใช้งานได้ยาวนานขึ้น

ไขควงโดยทั่วไปมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือ ไขควงหัวแบน ไว้ใช้ขันหรือคลายสกรูหัวฝังตรงขีดเดียวและ ไขควงหัวแฉก ไว้ใช้ขันหรือคลายสกรูหัว 4 แฉก ซึ่งไขควงทั้ง 2 ชนิดนี้หาซื้อง่ายและมีขายทั่วไปทั้งเป็นชุดและขายแยก สำหรับเป็นชุดก็จะมีหลายขนาดตั้งแต่เล็กไปจนถึงใหญ่ เพื่อให้เราเลือกใช้ได้เหมาะสมกับขนาดของหัวสกรู แต่หลายคนกลับไม่เห็นความสำคัญของไขควงแบบชุด จึงไม่ได้ซื้อติดบ้านไว้ และเมื่อถึงเวลาที่ต้องใช้งานขึ้นมา ถ้าไขควงที่มีอยู่ในบ้าน เป็นหัวไขควงที่ใหญ่กว่าหัวสกรูก็ย่อมใช้งานไม่ได้อยู่แล้ว แต่ปัญหาที่ทำให้หัวสกรูเสียหายหนักมากคือการเอาไขควงที่หัวเล็กกว่าหัวสกรูมาขัน จนหัวสกรูพัง เอาออกมาไม่ได้ ทำให้ต้องเสียเงินเสียทองจ้างช่างมาจัดการในที่สุด

ฉะนั้นการใช้งานไขควงที่ถูกต้อง สำคัญที่สุดคือ ต้องเลือกขนาดหัวไขควงให้พอดีกับหัวสกรู และต้องเป็นหัวไขควงแบบเดียวกันกับหัวสกรูด้วย เช่น ถ้าหัวสกรูเป็นหัวฝังตรงขีดเดียวก็เลือกใช้ไขควงหัวแบน ดังที่ได้กล่าวไปแล้วข้างต้น ซึ่งวิธีการตรวจสอบขนาดหัวไขควงกับหัวสกรูทำได้โดยลองนำไขควงเสียบลงไปที่หัวสกรูแล้วลองขยับดูเบื้องต้นว่าพอดีกันไหม แต่อย่าเพิ่งลองขัน ซึ่งถ้าหัวไขควงกับหัวสกรูมีช่องว่างมากเกินไป ดูหลวมเกินไป ก็ควรเปลี่ยนไขควงอันใหม่ให้มีขนาดที่พอดีกัน 

ส่วนวิธีการขันที่ถูกต้องคือ สำหรับคนที่ถนัดขวา แนะนำให้ใช้มือขวาจับด้าม มือซ้ายประคองแกนเหล็ก ไขควงต้องอยู่ให้ตำแหน่งตั้งตรงหรือตั้งฉากกับหัวสกรู มือขวาให้ออกแรงบิด ซึ่งการขันสกรูให้แน่นให้บิดตามเข็มนาฬิกา คลายสกรูให้หลวมให้บิดทวนเข็มนาฬิกา โดยไม่ใช้แรงกดมากเกินไปขณะบิด และถ้าไม่มีแรงพอ ให้ใช้ประแจปากตายช่วยเสริมได้ 

ข้อแนะนำเพิ่มเติมเพื่อความปลอดภัย

ไขควง แม้จะเป็นเครื่องมือที่ดูเหมือนไม่มีอันตรายใดใดเลยก็ตาม ถ้าใช้งานอย่างไม่ระมัดระวังก็อาจทำให้เกิดอันตรายหรือบาดเจ็บได้ เพราะหัวไขควงนั้นมีความแหลมคมในระดับหนึ่ง ต่อไปนี้คือข้อแนะนำเพิ่มเติมเพื่อให้ใช้งานอย่างระมัดระวังยิ่งขึ้น

1. ไม่ควรถืออุปกรณ์ที่ต้องการถอดชิ้นส่วนไว้ในมือขณะใช้งานไขควง เพราะอาจเกิดอุบัติเหตุไขควงทิ่มมือได้

2. ตรวจสอบสภาพก่อนใช้งานทุกครั้ง ห้ามใช้ไขควงที่ชำรุด ด้ามจับไม่แตกร้าว หัวไขควงไม่บิดงอ ไม่บิ่นหรือชำรุด และด้ามจับไม่หลุดออกจากแกนแท่งเหล็ก

3. ใช้เหล็กตอกหรือสว่านเจาะนำก่อน เมื่อต้องขันสกรูยึดชิ้นงานวัสดุไม้

4. ทำความสะอาดทุกครั้งก่อนใช้งานและหลังใช้งาน หัวไขควงต้องไม่เปื้อนน้ำมันหรือจาระบี รวมถึงเช็กหัวสกรูที่ต้องการขันด้วยว่าไม่มีคราบเปื้อนเช่นกัน

5. ห้ามนำไขควงไปใช้งานผิดประเภท เช่น ใช้ไขควงแทนสกัด เหล็กนำศูนย์ หรือเหล็กงัด และไม่ควรใช้ด้ามไขควงแทนค้อนตอก นอกจากไขควงนั้นออกแบบมาให้ใช้เป็นค้อนตอกได้

6. ไม่ควรใช้ไขควงตรวจสอบกระแสไฟฟ้าตรวจสอบวงจรที่มีกระแสหรือแรงเคลื่อนไฟฟ้าสูง สภาพของไขควงต้องสมบูรณ์ ด้ามที่เป็นฉนวนต้องไม่แตกหรือร้าว

7. เก็บไขควงไว้ในที่แห้ง ปราศจากความชื้น และชโลมน้ำมันเครื่องใสทุกครั้งเพื่อช่วยยืดอายุการใช้งานของไขควง เพราะผิวโลหะที่มีน้ำมันเคลือบไว้จะไม่ทำปฏิกริยาออกซิเดชั่นกับออกซิเจนในอากาศ ทำให้ไม่เกิดสนิม

Cr. ภาพจาก

- https://www.flickr.com/photos/bradjustinen/ 

- https://www.flickr.com/photos/bradjustinen/2291151510/in/pool-toolmonger

- https://www.flickr.com/photos/bradjustinen/2290358555/in/pool-toolmonger/